ఇంటికి సంబంధించి ప్రభుత్వానికి ఆస్తిపన్ను చెల్లించాలని చాలా మందికి తెలియదు. వేకెంట్ ల్యాండ్ ట్యాక్స్ ను అందరు తప్పకుండా చెల్లించాలని నిబంధనలు చెబుతున్నాయి. ఐతే ఇంటి స్థలాలకు ఏడాదికోసారి పన్ను చెల్లించాల్సిన అవసరం లేకపోవడంతో దీని గురించి చాలా మందికి తెలియదు. కానీ ఇంటి స్థలం లేదా ఖాళీ స్థలం కలిగిన ప్రతి ఒక్కరు వేకెంట్ ల్యాండ్ ట్యాక్స్ చెల్లించాల్సిందే. సదరు ఇంటి స్థలంలో గృహ నిర్మాణానికి దరఖాస్తు చేసుకున్నప్పుడు లేదా స్థలాన్ని లేఅవుట్ రెగ్యులరైజేషన్ స్కీము కింద క్రమబద్ధీకరించుకునే సమయంలో పన్ను చెల్లించాల్సి ఉంటుంది.
గ్రేటర్ హైదరాబాద్ మునిసిపల్ కార్పోరేషన్ చట్టంలో వేకెంట్ ల్యాండ్ ట్యాక్స్ రెండు రకాలుగా ఉంటుందని అధికారులు చెబుతున్నారు. సెక్షన్ 199 ప్రకారం వ్యవసాయానికి ఉపయోగించకుండా పూర్తిస్థాయిలో ఖాళీగా ఉన్న భూములకు, మార్కెట్ విలువలో 0.05 శాతం వేకెంట్ ల్యాండ్ ట్యాక్స్ విధిస్తారు. సెక్షన్ 212 ప్రకారం నిర్మాణానికి అనుమతించదగిన స్థలానికి మార్కెట్ విలువలో 0.5శాతం వేకెంట్ ల్యాండ్ ట్యాక్స్ చెల్లించాలి. ఖాళీ స్థలాల రిజిస్ట్రేషన్ సమయంలో వేకెంట్ ల్యాండ్ ట్యాక్స్ కు వీటీఐఎన్ నంబరు, ఇంటి నంబరు జారీ చేస్తారు. అలా వీటీఐఎన్ పొందిన ఇంటి స్థల యజమానులు ప్రతి సంవత్సరం వారి వీఎల్ టీని జీహెచ్ఎంసీ వెబ్సైట్ లేదా మీసేవా కేంద్రాలు, జీహెచ్ఎంసీ కార్యాలయాల్లోని పౌర సేవా కేంద్రాల్లో చెల్లించవచ్చు. దాదాపు 30 శాతం మంది యజమానులు క్రమం తప్పకుండా జీహెచ్ఎంసీకి వీఎల్టీ చెల్లిస్తున్నారు.
ఏప్రిల్ 1, 2022కు ముందు రిజిస్ట్రేషన్ జరిగిన స్థలాలకు సంబంధిత సర్కిల్ ఉప కమీషనర్ ఆధ్వర్యంలో వీఎల్టీ విధిస్తారు. సదరు యజమాని స్వతహాగా దరఖాస్తు చేసుకున్నప్పుడు.. సంబంధిత అధికారులు పత్రాలను పరిశీలించి వీఎల్టీ నంబరు జనరేట్ చేసి, గరిష్ఠంగా మూడేళ్ల పన్ను విధిస్తారు. ఏప్రిల్ 1, 2022 తేదీ తర్వాత రిజిస్ట్రేషన్ జరిగిన స్థలాలకు అప్పటికే వీఎల్టీ ఉంటుంది. అలాంటి భూమిలో నిర్మాణ అనుమతికి దరఖాస్తు చేసుకుంటే వీఎల్టీ బకాయిలను చెల్లించాల్సి ఉంటుంది. ఏప్రిల్ 1, 2022 తేదీకి ముందు రిజిస్ట్రేషన్ జరిగి, వీఎల్టీ పరిధిలోని ఇళ్ల స్థలాల్లో నిర్మాణానికి దరఖాస్తు చేసుకుంటే.. అనుమతి రుసుముతో పాటు ఏడాది వీఎల్టీ ఛార్జీలు చెల్లించాల్సి ఉంటుంది.
సబ్ రిజిస్ట్రార్ ఆమోదించిన కొనుగోలుకు సంబంధించిన సేల్ డీడ్ పై గెజిటెడ్ అధికారి ధ్రువీకరించిన లింకు డాక్యుమెంట్లు, ఎల్ఆర్ఎస్ క్రమబద్ధీకరణ పత్రం లేదా ఇతర, ఈసీ, మార్కెట్ విలువ సర్టిఫికెట్ లతో బల్దియా సర్కిల్ ఆఫీసును సంప్రదిస్తే సంబంధిత బిల్ కలెక్టర్ లేదా ట్యాక్స్ ఇన్స్పెక్టర్ ఆయా పత్రాలను పరిశీలించి దరఖాస్తును ఉప కమీషనర్ కు పంపిస్తారు. తెలంగాణ మున్సిపల్ చట్టం-2019లోని 94(ఏ) సెక్షన్ ప్రకారం నిర్మాణాలకు అనువైన లేదా నిర్మాణాలు అనుమతించదగిన స్థలాలపై వీఎల్టీ ఉంటుంది. రాష్ట్రంలోని అన్ని మున్సిపాలిటీలు, కార్పొరేషన్ల పరిధిలో ఆమేర ఖాళీ స్థలాలకు అనుమతి ఇచ్చే సమయంలో పన్ను వసూలు చేస్తారు. గతంలో రాష్ట్ర వ్యాప్తంగా భూమి రిజిస్ట్రేషన్ విలువ తక్కువగా ఉండేది. గడిచిన పదేళ్లలో ధరలు మూడుసార్లు పెరిగాయి. రెట్టింపుకన్నా అధికమయ్యాయి. దాంతో పట్టణాలు, నగరాల్లో వీఎల్టీ విలువ భారీగా పెరిగింది. నిర్మాణ అనుమతి సమయంలో మిగిలిన ఛార్జీలతోపాటు వీఎల్టీని విధిస్తుండటంతో యజమానులపై ఆర్థికభారం పడుతోంది.
